جاسوسی یکی از روشهای اصلی جمع آوری اطلاعات به حساب می آید که همانند هر کار مهم و سختی، دارای روش های مختلف و شیوه های متفاوتی است. یکی از این روشها استخدام مامورانی در کشور هدف است که معمولا در برابر پول حاضر به جاسوسی برای کشور رقیب می شوند.
شاید بتوان دوره جنگ سرد را اوج رقابت سرویس های جاسوسی برای کسب اطلاعات از طرف های مقابل دانست. با وجود پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق، شاید برای شما جالب باشد که بدانید برخی از جاسوسان آمریکایی که برای روسها کار می کردند بعد از فروپاشی نیز به کار خود ادامه داده اند.
برخی از این افراد با پول کم و برخی از آنها هم مبالغ سنگینی را از روسها گرفتند اما ارزش اطلاعات بدست آمده از این جاسوس ها بسیار بیشتر بوده است. در این مطلب با 5 جاسوس معروف آمریکایی که برای شوروی سابق و فدراسیون روسیه جاسوسی می کردند آشنا می شویم.

ویلیام کمپایلس؛ مرد 3 هزار دلاری

این کارمند جوان سازمان CIA باعث از بین رفتن یکی از برتری های عمده آمریکا در دهه 1970 میلادی شد. او دفترچه راهنما و توضیحات کاملی مربوط به ماهواره های شناسایی سری KH-11 آمریکا را که در آن زمان فوق سری طبقه بندی شده بود تنها در برابر 3 هزار دلار به شوروی فروخت.
این مامور آمریکایی در سال 1977 میلادی این اطلاعات را بدست آورده و از شغل خود استعفا داد. وی سپس به یونان سفر کرده و به سفارت شوروی در آتن مراجعه کرد و در برابر سه هزار دلار این اطلاعات را در اختیار روسها قرار داد.
روسها تا پیش از آن تصور می کردند که KH-11 یک ماهواره غیر تصویر برداری است اما این ماهواره می توانست به صورت زنده تصاویر را به ایستگاه زمینی منتقل کند. حدود یک سال آمریکایی ها توانستند با این روش از بسیاری از مکان های سری شوروی تصویربرداری کنند و روسها نیز با تصور این که این ماهواره قابلیت تصویربرداری ندارد اقدامی برای استتار نکردند.
اقدام این جاسوس آمریکایی باعث شد تا روسها متوجه اشتباه بزرگ خود شده و به سرعت اقدامات مراقبتی را به انجام برسانند. اما داستان این جاسوس آمریکایی به اینجا ختم نشد. این مامور کم سن و سال آمریکایی با بازگشت به کشورش و با تصور این که از او به عنوان جاسوس دو جانبه استفاده خواهد شد کاری را که انجام داده بود برای سیا فاش کرد.
اما ظاهرا این مامور نمی دانست که واقعا چه چیز را به روسها فروخته و چه ضربه ای به آمریکا وارد کرده است. در 1978 مقامات قضایی نیز به سرعت او را بازداشت و به جرم خیانت به 40 سال زندان محکوم شد. وی نهایتا پس از تحمل 18 سال زندان، در 1996 از زندان آزاد شد.

جان آنتونی والکر؛ جاسوس زیر آب

نام این مرد بدون هیچ شک در صدر لیست جاسوسان نیروی دریایی آمریکا قرار دارد. یک درجه دار سابق نیروی دریایی آمریکا در طی سالها جاسوسی خود برای شوروی سابق آنقدر اطلاعات مهمی را برای روسها فراهم کرد که بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند وی به تنهایی باعث تغییر موازنه قوایی شرق و غرب در نبرد زیر آب شد.
در سالهای دهه 70 و 80 میلادی، نیروهای دریایی غربی با نسل جدیدی از زیردریایی های ساخت شوروی رو برو شدند که به شکل عجیبی در میزان صدای تولیدی نسبت به نسل های قبلی خود کاهش نشان می دادند. در آن زمان شوروی سابق به رهبری برژنف، دوره ای رشد اقتصادی را تجربه کرده و پول زیادی را در بخش دفاعی سرمایه گذاری می کرد.
برخی تصور می کردند که دلیل اصلی پیشرفت شوروی در این بخش تنها افزایش سرمایه گذاری روسها بود اما آنها از وجود یک حلقه جاسوسی در درون نیروی دریایی آمریکا کاملا بی اطلاع بودند.
والکر که یک درجه دار مخابراتی نیروی دریایی آمریکا در زیردریایی اتمی بود در اواخر دهه 1960 میلادی در شهر بستون که محل خدمت و زندگی او بود، یک بار را افتتاح کرد اما نتوانست سود دهی داشته و به سرعت باعث مقروض شدن وی شد. این مسئله باعث شد تا در سال 1968 میلادی او به سفارت شوروی در واشنگتن مراجعه کرده و یک سند حاوی اطلاعات محرمانه مربوط به کدهای ارتباطی نیروی دریایی آمریکا را به روسها بفروشد.
سپس جاسوسی برای روسها را پذیرفت و بر اساس برخی اطلاعات برای کارهای خود به صورت هفته ای بین 500 تا 1000 دلار دریافت می کرد. وی به سرعت توانست حلقه ای از دوستان و همکاران خود را وارد این تیم جاسوسی کرده و از بخش های مختلف نیروی دریایی آمریکا روسها جاسوسی کند.
منابع آمریکایی اعتقاد دارند که وی یکی از معدود جاسوسانی بوده است که توانسته بود بیش از یک میلیون دلار از جاسوسی درآمد کسب کند. وی حتی پسر خود را نیز به این حلقه جاسوسی وارد کرد. وی یک عضو نیروی دریایی آمریکا بود که به وسیله پدرش به جاسوسی روی آورد.
در نهایت این همسر سابق او بود که باعث لو رفتن این حلقه شد. آنها در سال 1976 از هم جدا شدند و همسر والکر شدیدا به الکل اعتیاد پیدا کرد اما در عین حال وی از فعالیتهای جاسوسی همسرش آگاهی داشت و سعی می کرد تا وی را متوقف کند. اما دلسرد شدن از همسرش وی سعی در نجات فرزندانش ، بخصوص پسرش را داشت. وی چندین بار به اف بی آی مراجعه کرد و در نهایت مورد او به اداره تحقیقات نیروی دریایی آمریکا ارجاع داده شد.
نیروی دریایی آمریکا با چک کردن وضعیت درآمد و اموال والکر به سرعت پی برد که یک درجه دار بازنشسته نمی تواند با حقوق خود زندگی مرفح این چنینی داشته باشد. در نهایت و در می 1985 میلادی اعضای حلقه جاسوسی والکر بازداشت شدند. وقتی از او پرسیده بودند که چگونه به اطلاعات فوق سری دست پیدا می کرده است وی پاسخ داده بود: حفاظت مجموع فروشگاه های والمارت از نیروی دریایی آمریکا بهتر است.
اعضای حلقه جاسوسی او به حبسهای گوناگون محکوم شدند و خود او نیز در 28 آگوست 2014 میلادی در سن 77 سالگی در زندان درگذشت. شاید بتوان میزان خسارتی را که این حلقه جاسوسی به آمریکا وارد کرد را در جمله ای از "جان لمن" وزیر نیروی دریایی آمریکا در دولت ریگان پیدا کرد ، وی می گوید: "فعالیت های والکر باعث شده بود که روس ها همیشه از موقعیت زیردریایی های ما مطلع بوده و در صورت بروز جنگ آمریکایی های زیادی جان خود را از دست می دادند."

رونالد پلتون؛ متخصص لو دادن شنود

جاسوس بعدی، رونالد پلتون مامور آژانس امنیت ملی آمریکا است که باعث لو رفتن یکی از موفق ترین عملیات های جاسوسی آمریکا بر علیه شوروی سابق شد. در اواخر دهه 1960 و 1970 میلادی، اتحاد شوروی سابق شبکه ای از کابل های زیرآبی را برای ارتباط بین واحدهای فرماندهی ناوگان اقیانوس آرام خود در زیر آب نصب کرده بود.
این منطقه شدیدا حفاظت شده بود و روسها احتمال شنود را نداده و بدون کد گذاری از طریق این خطوط ارتباطی به مکالمه می پرداختند. در اکتبر 1971 میلادی یک زیردریایی آمریکایی به این منطقه حفاظت شده نفوذ کرده و غواصان آمریکایی موفق شدند ابزار شنود را بر روی این کابل نصب کنند.
اما در ژانویه 1980 میلادی این پروژه با مشکلی بزرگ رو به رو شد. رونالد پلتون کارمند NSA که دچار مشکلات شدید مالی شده بود به سفارت شوری در واشنگتن مراجعه کرده و در ازای دریافت پول اسرار این عملیات را فاش کرد. البته روسها به سرعت واکنش نداده و در نهایت در سال 1981 میلادی شناورهای شوروی این سامانه شنود را از زیر آب بازیابی کردند. آمریکایی ها معتقد هستند که در این یک سال روسها به عمد اطلاعات غلط را در اختیار آمریکایی ها قرار می دادند.
اما جاسوس آمریکایی تا سال 1983 میلادی چندین مرحله به ارسال اطلاعات برای روسها اقدام کرد و در مجموع 37 هزار دلار از شوروی دریافت کرد. در سال 1985 میلادی با فرار یکی از مامورین کا گ ب به آمریکا، هویت پلتون نیز فاش شده و بازداشت شد. از آن زمان وی در زندان بوده و قرار است در سال جاری میلادی آزاد شود.

آلدریک آمس؛ متخصص لو دادن جاسوس های امریکایی

جاسوس بعدی در لیست شاید یکی از بزرگترین ضربات را به عملیات ضد شوروی سیا وارد کرد. آلدریک آمس مامور سازمان سیا در بخش شوروی بود و در بسیاری از موارد به همکاران خود برای نفوذ به سفارت شوروی در آمریکا و استخدام دیپلمات های روس کمک می کرد. این کار باعث شده بود تا وی اطلاعات بسیار کاملی در مورد عملیات های سیا و اف بی آی بر ضد شوروی داشته باشد.
با این اطلاعات و با انگیزه های مالی وی در سال 1985 به سمت باز کردن کانال های ارتباطی با روسها رفت. در اولین مقالات با روسها، او اطلاعاتی طبقه بندی شده را که به نظرش ارزش داشت به روسها تحویل داد و در مقابل درخواست 50 هزار دلار کرد که به سرعت توسط روسها پرداخت شد.
با فعال شدن آمس، سیا ناگهان با حجم گسترده ای ماموران لو رفته در شوروی و بلوک شرق رو به رو شد. این وضعیت به جایی رسید که در مراحلی سیا عملیات های ضد شوروی خود را تقریبا به طور کامل متوقف کرد.
سیا و اف بی آی که از این ماجرا شوکه شده بودند به سرعت تیم های شکارچی جاسوس را در بخش های مختلف به کار انداختند اما در بسیاری از موارد آمس از این عملیات های مطلع بوده و روسها نیز به صورت عمدی با به جای گذاشتن ردهای تقلبی، باعث گمراه شدن سیا و اف بی آی می شدند.
بعد از فروپاشی شوروی نیز آمس فعالیت خود را ادامه داد و برای فدراسیون روسیه جاسوسی می کرد. به نظر می رسد که وی در کل مبلغ 4 میلیون و 600 هزار دلار از راه جاسوسی بدست آورد. در نهایت این حجم زیاد پول و سبک زندگی اشرافی آمس بود که باعث لو رفتن او شد. مقامات اطلاعاتی آمریکایی با چک کردن حساب های بانکی، املاک و ثروت او به این نتیجه رسیدند که وی به احتمال بسیار بالا نفوذی روسها در سیا بوده است و نهایتا وی در فوریه 1994 میلادی بازداشت شد.
او در بازجویی هایش اعتراف کرد که هر مامور سیا که برای آمریکا ضد شوروی جاسوسی میکرده است را به شوروی معرفی کرده است. به نظر اطلاعات او به دستگیری 100 عامل اطلاعاتی آمریکا و حداقل اعدام 10 نفر از آنها منجر شده است. وی به حبس ابد بدون قابلیت بخشش محکوم شده و در حال حاضر در زندان به سر می برد.

رابرت هانسن

اما آخرین جاسوس در لیست مشرق، شخصی است که فعالیت او توسط مقامات آمریکایی به عنوان بزرگترین فاجعه امنیتی در تاریخ آمریکا معرفی شده است. رابرت هانسن مامور سازمان اف بی آی از سال 1979 تا 2001 میلادی به طور مستمر برای اتحاد شوروی و فدراسیون روسیه جاسوسی کرده و در این مدت یک میلیون و دویست هزار دلار به صورت پول و الماس از روسها دریافت کرد.
وی از سال 1981 یعنی زمانی که تنها سه سال بود که به اف بی آی پیوسته بود، جاسوسی خود را برای روسها آغاز کرد. از همان ابتدا وی در بخش های ضد جاسوسی برای فعالیت های ضد شوروی منصوب شده و این مسئله دسترسی بسیار زیادی را به وی در زمینه اطلاعات می داد.
در سال 1985 میلادی وی در ازای دریافت 100 هزار دلار نام سه مامور روس که برای سیا فعالیت می کردند را به روسها داد. با لو رفتن این اطلاعات اف بی آی تمام توان خود را برای یافتن نفوذی مورد نظر صرف کرد و جالب است که مسئول کل این عملیات کسی جز شخص هانسن نبود، در حقیقت او بایستی به دنبال خودش می گشت!
این باعث شده بود که او به راحتی بتواند این تحقیقات را منحرف کند. بازی موش و گربه هانسن با سازمان خود همچنان ادامه داشت. با این حال وی به لو دادن اطلاعات مربوط به عملیات های ضد شوروی و روسیه توسط اف بی آی ادامه داد. در سال 1994 با دستگیری آمس، مامور سیا راز بسیاری از مامورین از دست رفته آمریکایی کشف شد اما همچنان بخشی از پرونده ها لاینحل باقی ماند.
سیا و اف بی آی یک تیم مشترک شکار جاسوس تشکیل داده و شروع به جستجو کردند. در نهایت اف بی آی به سمت یک تاجر روس که مامور سابق کا گ ب رفتند و حاضر شدند در قبال همکاری وی با آنها برای شکار این نفوذی تا مبلغ 7 میلیون دلار بپردازند. این تاجر روس که هویتش تا به امروز نیز مخفی مانده است در نهایت توانست بخشی از پرونده مربوط به هانسن را برای اف بی آی فراهم کند. در بخشی از این فایلها نوار مکالمه هانسن با مامور کا گ ب وجود داشت.
ماموریت اف بی آی نتوانستند در ابتدا صاحب صدا را شناسایی کنند اما در نهایت در پرونده نوشته ای از جاسوس را یافتند که در آن به تکه کلامی از ژنرال جرج اس پاتون از فرماندهان معروف آمریکا در جنگ جهانی دوم استفاده شده بود. با چک کردن سوابق ماموران به این نتیجه رسیدند که هانسن نیز از این عبارت استفاده می کرده است.
با انطباق صدای وی با صدای ضبط شده در پرونده کا گ ب، هانسن شناسایی شد. حالا تمام قطعات پازل برای اف بی آی تکمیل شد. تمام تاریخ ها، مکان ها و دسترسی ها با حضور هانسن همخوانی داشت.
اف بی آی وی را دوباره برای کاری در حوزه امنیت رایانه ای به دفتر اف بی آی در واشنگتن فرستاد و او را تحت نظر گرفت و متوجه شد که او همچنان با روسها در ارتباط است. در نهایت در 18 دسامبر 2001 وی در محل مربوط برای قرار دادن بسته حاوی اطلاعات برای روسها توسط اف بی آی بازداشت شد. وی در دادگاه به جرم خیانت به 15 حبس ابد متهم شده و در حال حاضر در زندان به سر می برد. منبع مقاله : مشرق

/ج